EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA
Evlilik nedeniyle işten ayrılma hususu 1475 sayılı İş Kanunun 14. maddesinde düzenlenmiştir Bu Kanun maddesine göre ‘‘…kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi…’’ denilerek kadın işçiye böyle bir seçimlik hak tanınmıştır. Bu kanun maddesine göre kadın işçi evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde iş sözleşmesini sona erdirebilir. Kanun maddesine baktığımızda böyle bir seçimlik hak sadece kadına verilmiş olup erkek işçinin böyle bir seçimlik hakkı mevcut değildir.
Evlilik nedeniyle kadın işçi tarafından iş sözleşmesi sonu erdirildiği takdirde kıdem tazminatına hak kazanmak mümkün olacak mıdır?
Bu sorunun cevabı aynı kanun maddesinin devamında düzenlenmiştir. Buna göre ‘‘işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır’’ diyerek kıdem tazminatına hak kazanacağını açık bir şekilde belirtmiştir.
Tüm yukarıdaki açıklamalar kapsamında kadın işçi evlilik nedeniyle iş sözleşmesini bir yıl içerisinde sonlandırabilir. Kıdem tazminatı bakımından gerekli şartları taşıyorsa kıdem tazminatını işverenden talep edebilir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılan Kadın İşçi İşveren Tarafından Kıdem Tazminatı Verilmediği Takdirde Ne Yapabilir?
Kadın işçi kıdem tazminatını alamadığı takdirde, 2018 tarihinde getirilmiş olan zorunlu arabulucuya başvurabilir. Arabuluculuk süreci kapsamında herhangi bir sonuç alamadığı takdirde hakkını mahkeme kanalıyla arayabilir.
Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılmaya Dayanan Davalarda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Evlilik nedeniyle işten ayrılan ve kıdem tazminatını almaya yönelik açılacak olan davada görevli mahkeme iş mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise kadın işçinin işi gördüğü yer mahkemesi ve işverenin yerleşim yerindeki iş mahkemeleridir.
İlgili Yargıtay Kararları
Kadın işçi tarafından evlilik nedeniyle fesih edildiğinde bunun işveren tarafından kabul edilmesi gerekmediği gibi, ihbar sürelerine uymasına da gerek yoktur.
Kadın işçinin Kanunun tanıdığı fesih hakkını kullanması halinde, kıdem tazminatı talep hakkı doğar. Feshin işverence kabul edilmesi gerekmez. Aynı zamanda işçinin işverene ihbar öneli tanıması zorunluluğu da bulunmamaktadır. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2012/10999 E. 2014/16079 K. sayılı ilamı)
Kadın işçi evlilik nedeniyle iş sözleşmesinin fesih sebebini daha sonra göstermesi durumunda fesih nedenini değiştirmiş sayılmayacaktır.
Davacı işçi, iş sözleşmesini evlilik sebebiyle feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı isteğinde bulunmuş, mahkemece davacının istifa etmek suretiyle ayrıldığı gerekçesiyle isteğin reddine karar verilmiştir.
Dosya içindeki bilgi ve belgelere göre davacı “bayan işçi,14.6.2002 tarihinde evlenmiş ve 31.8.2002 tarihinde istifa ettiğini belirterek işyerinden ayrılmıştır. Anılan dilekçede davacı işçi iş sözleşmesinin feshi için neden göstermemiştir. Daha sonra davalı işverene gönderdiği ihtarnamede ise iş sözleşmesinin evlilik sebebiyle feshedildiğini belirtmiş ve kıdem tazminatı isteğinde bulunmuştur. Davacı işçi işten ayrılmayla ilgili anılan dilekçesinde belli bir neden göstermediğine göre, sonradan fesih nedenini değiştirmiş değildir. Böyle olunca yapılan feshin, kadın işçinin evlenmesi sebebine dayandığı kabul edilmelidir. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2003/16699 E. 2004/11271 K. sayılı ilamı)