Resmi vasiyetname Türk Medeni Kanunu’nun 532’nci ile 537’nci maddeleri arasında düzenlenmiştir. Resmi vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmi memur tarafından düzenlenmesidir. Kişi vasiyetnamesini dile getirirken yalnız olmayıp, son arzu ve dileklerini resmi memur ve tanıklarla paylaşmaktadır. Resmi vasiyetnamenin gerçekleşebilmesi için vasiyetçi, resmi memur ve iki tanık olmalıdır. Resmi vasiyetname yazılı geçerlilik koşuluna bağlıdır. Yazılı bir şekilde yapılmadığı müddetçe geçersizlik nedeniyle her zaman iptal edilebilir. Burada son olarak dikkat etmemiz gereken husus ise resmi vasiyetname re ’sen düzenlenmektedir. Resmi vasiyetname onama şeklinde gerçekleşmesi mümkün değildir. 

Resmi Memur ve Tanıklar

• Resmi Memur

Vasiyetnameye resmiyet verecek makamdır. Resmî memur, sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabilir. 

Fiil ehliyeti bulunmayanlar, bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetinden yasaklılar, okur yazar olmayanlar, miras bırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri, resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine memur olarak katılamaz.

Miras bırakan arzularını resmi memura bildirir. Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır ve okuması için miras bırakana verir. Vasiyetname, miras bırakana tarafından okunup imzalanır. Memur, vasiyetnameyi tarih koyarak imzalar.

Resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine katılan memurun üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine o vasiyetname ile kazandırmada bulunulamaz.

• Tanıklar

Vasiyetnameye tarih ve imza konulduktan hemen sonra miras bırakan, vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan eder. Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve miras bırakanı tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar. 

Fiil ehliyeti bulunmayanlar, bir ceza mahkemesi kararıyla kamu hizmetinden yasaklılar, okur yazar olmayanlar, miras bırakanın eşi, üstsoy ve altsoy kan hısımları, kardeşleri ve bu kişilerin eşleri, resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine tanık olarak katılamaz.

Vasiyetname içeriğinin tanıklara bildirilmesi zorunlu değildir.

Resmî vasiyetnamenin düzenlenmesine katılan tanıkların üstsoy ve altsoy kan hısımlarına, kardeşlerine ve bu kişilerin eşlerine o vasiyetname ile kazandırmada bulunulamaz.

Miras Bırakan Vasiyetnameyi Okuyamaz veya İmzalayamazsa

Miras bırakanın okuma veya yazmasının olmaması durumu kanun koyucu tarafından ayrıca düzenleme altına almıştır. Miras bırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamaz veya imzalayamazsa, memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine miras bırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan eder.

Bu durumda tanıklar, hem miras bırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından miras bırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak imza altına alırlar.

İlgili Yargıtay Kararı

Resmi vasiyetname sıkı şekil şartlarına tabidir. Bu şekil şartlarına uyulmadığı takdirde iptali her zaman mümkündür.

‘‘…Bu durumda tanıklar, hem miras bırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından miras bırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar.” hükmünü içermektedir.

Somut olayda, vasiyetname; noter tarafından, miras bırakanın okur yazar olmadığı belirtilerek, okuyamayan veya yazamayanlara özgü vasiyetname şeklinde düzenlenmiştir. Ne var ki, vasiyetnamede tanıkların “miras bırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını” tevsik eden beyanları yoktur. Bu beyanın yokluğu vasiyetnameyi geçersiz kılar.

Hal böyle olunca, ilk derece mahkemesince; TMK’nın 535. maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen şekil şartlarına uygun olarak düzenlenmeyen vasiyetnamenin iptaline karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir…’’ (Yargıtay 3. H.D. 01.07.2021 gün 2021/2785 E. 2021/7768 K. sayılı ilamı)